50 JAAR THEMATISCHE VIERINGEN IN DE KAPEL VAN WILLIBRORDHAEGHE
Pinkstermorgen 1975
De kapel van voormalig Missiehuis St.-Willibrord in Deurne vulde zich met nieuwe gezichten. Een berichtje in de lokale pers en halve A4’tjes, onder bekenden en mogelijk geïnteresseerden verspreid, hadden hun uitwerking: velen vulden de banken en vierden samen Pinksteren onder de titel “Elkaar verstaan”. Niemand kon vermoeden dat dit het begin zou zijn van een onafgebroken reeks van thematische vieringen op die plek, nu al 50 jaar lang, alle eerste zondagen van de maand en op de grote feestdagen.
Ook de Deurnese parochiekerken kenden in de zeventiger jaren leegloop. Waarom de kapel niet dienstbaar gemaakt aan de omwonende gemeenschap en op kleinere schaal eucharistievieringen wat nieuwe eigentijdse vormgeven, zo was de gedachte van enkele initiatiefnemers, onder wie de paters Koos van Dijk svd en Martien van Dijk svd. Pessimisten, die voorspelden dat dit idee een vroege dood zou sterven, kregen ongelijk. Een “Werkgroep thematische vieringen” ging aan de slag en is nog steeds actief.
Impuls
Die vieringen hebben er niet alleen toe bijgedragen dat velen uit de wijde omtrek de weg naar de kapel van nu kloosterhotel Willibrordhaeghe hebben kunnen vinden. Ze hebben ook een impuls gegeven aan een meer eigentijdse vormgeving en verdieping van liturgische vieringen. Andere groepen in Deurne en omgeving en verder weg werden hierdoor geïnspireerd. Met als belangrijkste doel: in de vieringen samen op zoek gaan naar wat de boodschap van het evangelie aan de mens van vandaag de dag te bieden heeft en dat op een eigentijdse manier verwoorden.
Bevrijding
Als je terugkijkt naar titels en thema’s van 50 jaar en de uitwerking daarvan, blijkt de boodschap van bevrijding, van gerechtigheid, van openheid naar anderen de rode draad te zijn; altijd impliciet in de vertaling van het evangelie naar deze tijd, soms expliciet, zoals enkele volgende thema’s aangeven: Wereld zonder muren, Bruggen naar Bevrijding, Eenheid in verscheidenheid, De geest van vrijheid.
Met de titel “Elkaar verstaan” werd in de eerste viering in 1975 de betekenis van Pinksteren samengevat. Achteraf mag je vaststellen dat die titel - onbedoeld - al die jaren is blijven doorwerken en is blijven inspireren. Aan de hand van teksten en liederen op zoek gaan naar de kern van de christelijke boodschap, met respect voor ieders eigenheid en openstaand voor de manier waarop mensen hun eigen leven inrichten. “Iedereen is hier welkom, niemand wordt uitgesloten” klonk het menigmaal tijdens de vieringen. Zo kon deze kapel voor menigeen geen uitvlucht, maar toevlucht worden.
Werkgroep
Op enkele mensen van het eerste uur na is de samenstelling van de werkgroep thematische vieringen in de loop van de jaren vernieuwd. De werkgroep, sinds enkele jaren ‘Kapelgroep Willibrordhaeghe’ geheten, komt tweemaal per maand bijeen om de viering voor te bereiden. Hoewel altijd wordt ingespeeld op de actualiteit, houdt de werkgroep vast aan het principe: de voor die zondag of feestdag voorliggende lezingen uit Oude en Nieuwe Testament zijn het uitgangspunt. Wat hebben die vandaag de dag voor boodschap voor deze samenleving in groot en klein verband? De laatste jaren wordt aan het begin van het ‘seizoen’ (september tot juli) een richtinggevend jaarthema gekozen, bijv. “LUISTEREN” in 2023/2024.
Inbreng van bezoekers
De inbreng en reacties van de kerkbezoekers vormen regelmatig een belangrijke inspiratiebron voor de werkgroep. Na de vieringen wordt bij de koffie regelmatig van gedachten gewisseld over hoe de kapelbezoekers de viering hebben ervaren. Hun reacties zijn telkens weer verrassend. Zeker in de beginjaren moest wel eens behoedzaam worden omgegaan met de omliggende parochies die niet graag schaapjes naar een andere wei zagen trekken. Omgekeerd werden bezoekers van de thematische vieringen van daaruit actief in de eigen parochie. Gemiddeld bezoeken 50-60 mensen de maandelijkse vieringen.
Actieve deelname
Kapelgroep Willibrordhaeghe mag zich verheugen over een vaste dirigente en een organist; belangrijk, omdat bewust gekozen wordt voor actieve deelname door de aanwezigen die zoveel mogelijk zelf zingen. In de loop van de jaren trad af en toe een koor of groepje musici van buiten op. Actieve betrokkenheid van de aanwezigen door samen bidden en zingen gaat boven artistieke waarden.
In de beginperiode van de thematische vieringen waren drie SVD’ers van het Missiehuis beschikbaar als voorganger: de paters Koos van Dijk, Martien van Dijk en Jan van As. Omdat twee van hen een functie elders kregen, is pater Koos van Dijk svd vele jaren de vaste begeleider van de werkgroep en voorganger in de maandelijkse vieringen geweest. Na het vertrek van de communiteit van de SVD uit Deurne in september 2015 is de werkgroep “op eigen benen verdergegaan”. Pater Koos van Dijk svd gaat sindsdien geregeld voor in de thematische eucharistieviering. Is hij verhinderd, wordt gekozen voor een thematische woord- en gebedsdienst of woord- en communieviering, waarbij de overweging wordt verzorgd door een van de leden van de werkgroep. En zoals altijd: iedereen is welkom.
Met de Protestantse Gemeente Deurne heeft de kapelgroep goede relaties. Ten minste 1 x per jaar is er een oecumenische viering in de kapel. Ook met de parochie van de H. Willibrord Deurne zijn de verhoudingen goed.
Toekomst
Uit de overweging van pater Koos van Dijk svd met Pinksteren 2015:
“De situatie in 1975 was voor ons de reden met deze vieringen te beginnen, en nu, in 2015, gaan we nog steeds die uitdaging aan. Ons motto vandaag is daarom: "Pinksteren gaat door!". Pinksteren is inderdaad voor ons het feest van enthousiastelingen en doorzetters.”
Bij het vertrek van de paters en broeders van de SVD in 2015 durfde niemand te voorspellen, dat er in 2024 nog steeds thematische vieringen zouden zijn in de kapel van kloosterhotel Willibrordhaeghe.
Bij onze eerste vergadering na Pinksteren 2015 hebben we over de toekomst nagedacht. We zaten daar niet als bange apostelen, met de deuren en ramen gesloten. We voelden ons geïnspireerd door de H. Geest en zeiden tegen elkaar: “We gaan door, ook als er niet altijd een gewijde voorganger is.” En onze boodschap bleef: de goede boodschap van Jezus van Nazareth vertalen, hertalen naar deze tijd.
We vroegen de vaste bezoekers naar hun mening. Het antwoord was duidelijk: “Pinksteren moet doorgaan, deze vieringen moeten doorgaan.”
We zijn doorgegaan én we zien nog steeds uitdaging in het werken aan ‘elkaar verstaan’. De behoefte aan op deze manier kerk zijn, aan samen vieren is ook in 2024 een grote stimulans voor de leden van Kapelgroep Willibrordhaeghe om elke maand op zoek te gaan naar de boodschap van de lezingen van de zondag.
Gerard Jansink
Deurne, 1 mei 2024